ГІСТОРЫЯ СТВАРЭННЯ ШКОЛЬНАГА ЛІТАРАТУРНАГА МУЗЕЯ
Зямля ашмянская вядома славутымі людзьмі, памяць пра якіх
зберагаецца і перадаецца з пакалення ў пакаленне. Старасвецкія жупранскія лясы,
вузенькія вулачкі маленькага мястэчка, добрыя гасцінныя жыхары натхнялі нашага
земляка Францішка Багушэвіча на напісанне бессмяротных радкоў. У сваю чаргу
жупранцы, колькі б гадоў не мінула з таго часу, па крупіцах збіраюць і
захоўваюць памяткі пра паэта. Мястэчка даўно ўжо стала месцам, куды прыязджаюць
паэты, музыканты, літаратары і проста паклоннікі творчасці вядомага паэта. 
Стварэнне музея ў
Жупранскай сярэдняй школе імя Ф.К.Багушэвіча было ініцыятывай былога дырэктара
школы Крайнова М. І. і настаўніка
беларускай мовы і літаратуры Кадыркі К. А. З успамінаў самога Крайнова М.І.
вынікае, што першыя экспанаты ў школьны музей трапілі з Ашмянскага краязнаўчага
музея. Пад кіраўніцтвам К.А.Кадыркі вучні школы пісалі ў Дзяржаўны архіў
Беларусі, архівы Польшчы, Украіны і Літвы, даследчыку творчасці Ф.Багушэвіча
Уладзіміру Содалю.  
Экспазіцыя літаратурнага музея стваралася паступова.
Аналізавалі цікаўнасць вучняў да тых ці іншых момантаў жыцця краіны і яе
гісторыі, біяграфіі Ф.Багушэвіча,
улічвалі неабходнасць дапаўнення вучэбнага працэсу ілюстрацыйным
матэрыялам, прапаганды дасягненняў школы і паказу ўдзелу вучняў у пошукавай і
краязнаўчай рабоце. Так, раздзел за раздзелам, у лагічным парадку выбудоўвалася
структура музея, што дазволіла праводзіць не толькі аглядныя экскурсіі, а і
шэраг тэматычных. 
Трапляючы ў літаратурны музей Ф.Багушэвіча, нібы пераносішся
ў мінулае зямлі ашмянскай. Праз жыццё песняра наведвальнікі спасцігаюць
гісторыю нашага павета, час, эпоху, якая нарадзіла вядомага паэта. Са старых
фотаздымкаў глядзяць выявы Жупран: вось касцёл, старажытны выгляд паселішча, а
побач – больш сучасныя здымкі, што адлюстроўваюць жыццё мястэчка. |
